UNİXTE İnit İşlemi

[Mehmet]

UNİXTE İnit İşlemi

Sistemin açılış düğmesine bastıktan sonra init işlemi başlar. Bu işlem açılış esnasında izlenecek adımları /etc/inittab dosyasından okur ve her birini yerine getirmeye çalışır.
/etc/init (0123456sq)
0 ile 6 arasındaki rakamlar hangi çalışma düzeyine geçileceğini göstermektedir. S ve s tek Kullanıcı duruma geçmeyi sağlar. q ise /etc/inittab dosyasında bir değişiklik yapıldığında init komutunun bu dosyayı yeniden okumasını sağlar.
Cron işlemi ve /etc/crontab dosyası
/etc/rc dosyası içinde cron işlemi başlar. Bu program belirli zamanlarda istenilen komutların çalıştırlımasına olanak sağlar. cron işlemi her dakikada bir otomatik olarak çalışarak /usr/lib/crontab dosyasında tanımlanmış işlemleri yerine getirir.
Parola dosyası : /etc/passwd
UNIX Kullanıcıları ve parolaları /etc/passwd dosyası tüm Kullanıcılar tarafından okunabilir fakat sadece sistem yöneticisi tarafından değiştirilebilir. Parola dosyası bir metin dosyası olduğu için vi editörünü kullanmak suretiyle üzerinde değişiklik yapılabilir.
Grup dosyası : /etc/group dosyası:
Kullanıcılar belirli bir gruplar içine dahil edilirler. Bu gruplar /etc/group dosyası içinde tanımlanır. Her bir satırı şu düzendedir.
grup ismi
şifrelendirilmiş parola
grup numarası
gruba dahil Kullanıcı listesi.
Vi editöru ile grup dosyası görülebilir.
Grup dosyasının denetlememesi : /etc/grpck komutu:
Kullanıcı ekleme /çıkarma
Kullanıcı /etc/group dosyasına eklenir.
/etc/passwd dosyasında tanımları yapılır.
Bu Kullanıcı için bir çalışma dizini yaratılır.
Yapılan tanımların doğruluğu denetlenir.
Kullanıcı çıkarma
/etc/passwd dosyasından ilgili satır silinir.
/etc/group dosyasındaki tanımı silinir.
rm -r dizinin adi ile diziden silinir.
Denetlemek için /etc/pwck ve /etc/grpck komutlarından yararlanılır.
Özel dosyalar
Özel dosyalar /dev dizisi içinde yer alır.
Boş disk alanlarının belirlenmesi : df (seçenekler) (dosya sistemi)
Seçenekler
-t : Her dosyalama sisteminin boş alanlarının yanı sıra toplam alanı ve i-durumlarını görüntüler.
-f : Dosya sisteminin boş alanlarını i-noktalarını vermeden ve toplayarak görüntüler. Diğerlerine göre daha yavaş çalışır.
Diskin kullanımı-du komutu du (seçenekler) (isimler)
Diskin kullanımı hakkında özet bilgi sağlamak amacıyla kullanılır.
Seçenekler
-a : Her bir dosya için disk kullanım miktarını listeler
-s : Genel toplamların elde edilmesine olanak tanır.
-r : Du komutu okuyamadığı yada açamadığı dizinler karşısında hareketsizdir. Eğer bu durumların msg bildirilmesi isteniyorsa -r seçeneği kullanılır.

Sistemde kimler çalışıyor? : who (seçenekler) (dosya)
Seçenekler
-u : O anda sisteme bağlanmış Kullanıcıları listeler. Şu kolonlar yer alır.
name: : Kullanıcının bağlantı adı.
line : /dev dizininde tanımlanan cihaz.
time : Kullanıcının sisteme bağlandığı andan itibaren geçen süre Eger o an da işlem yapılıyorsa . işareti görüntülenir.
pid : Kullanıcı kabuğunun işlem numarası.
comments : /etc/inittab dosyasında bu hatla ilgili açıklama varsa görüntüler.
-l : Sistemde tanımlı fakat açılmamış terminalleri listeler.
-H : Ekrana yazdırılan kolon başlıklarının da görüntüler.
-q : Kullanıcı isimlerinin listesini verir.
-p : Aktif durumda olan init tarafından yaratılmış işlemleri görüntüler.
-d : Bitmiş ve init tarafından yeniden çalıştırılmayacak işlemleri listeler.
-b : Sistemin en son açılış tarihi ve zamanını verir.
-r : Init işleminin o andaki çalışma düzeyi hakkında bilgi sağlar.
-t : Sistem saatinin yönetici tarafından en son ne zaman değiştirildiğini görüntüler.
-s : Isim, hat ve zaman alanlarını listeler.
Whodo komutu
Sistemde kimlerin çalıştığını ve hangi işlemler yaptığını belirlemek için /etc/whodo komutu kullanılır.
Dosyaları kimler kullanıyor? /etc/fuser komutu
Belirlenen dosyaların kimler tarafından kullanıldığını ve işlem numaralarını listelemek üzere /etc/suser komutu kullanılır.
/etc/fuser (seçenekler) dosyalar
Seçenekler
-k : Belirlenen dosyayı kullanılan işlemler SIGKILL sinyali göndermek suretiyle durdurulur.
-u : İşlem numaralarıyla birlikte Kullanıcı isimlerinin görüntülenmesine olanak sağlar.
Tüm işlemlerin öldürülmesi /etc/killall komutu:
/etc/killall (sinyal)
Wall komutu : Server’a Bağlı Sistemdeki Tüm Bilgisayarlara Mesaj Gönderir.
# wall mesaj
Örnek: # wall Sistemimizde bakım vardır.
Geçici Süre için kullanıcı hesabını kilitleme :
# passwd - l kullanıcıadı Kilitlenir.
# passwd kullanıcıadı Tekrar kullanıma açılır.